علت سرگیجه چیست؟ راهکارهایی برای پیشگیری و درمان آن
سرگیجه (Dizziness) حالتی است که اکثر افراد آن را به صورت حس سبکی سر، چرخش محیط اطراف و عدم تعادل توصیف می‌کنند. در بعضی مواقع ممکن است سرگیجه و حالت تهوع با هم اتفاق بیافتد. در این مقاله قصد داریم علائم و علت سرگیجه را بیان کنیم و روش‌های درمان آن را شرح دهیم. همچنین مواردی مانند سرگیجه هنگام بلند شدن و دراز کشیدن و سرگیجه ناگهانی نیز جزو انواع سرگیجه هستند که در این مقاله به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه اصطلاحی است که برای توصیف طیفی از احساسات مانند ضعف، چرخش محیط اطراف، تاری دید و عدم تعادل استفاده می‌شود. سرگیجه می تواند ناشی از علل زمینه‌ای مختلف از جمله اختلال گوش میانی، استرس و اضطراب شدید، کمبود ویتامین‌ها، میگرن وستیبولار یا دهلیزی و غیره باشد.
سرگیجه می‌تواند با حرکات ناگهانی سر، تغییر در وضعیت بدن و محرک‌های خاص بدتر شود. سرگیجه‌های مکرر یا سرگیجه مداوم می‌تواند زندگی فرد را به طور قابل توجه‌ای تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، سرگیجه به ندرت نشانه یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است.
تشخیص علت اصلی سرگیجه نیاز به ارزیابی جامع توسط متخصصان دارد. آنها ممکن است از سابقه پزشکی بیمار، معاینات فیزیکی، و گاهی اوقات آزمایش‌های اضافی مانند تست‌های عملکرد دهلیزی، اسکن تصویربرداری و آزمایش خون برای تعیین دقیق علت استفاده کنند.
علائم سرگیجه
افرادی که سرگیجه را تجربه می‌کنند ممکن است آن را به صورت یکی یا تعدادی از احساسات توصیف کنند:
- احساس کاذب حرکت یا چرخش خود یا محیط اطراف
- سبکی سر یا احساس ضعف
- بی ثباتی یا از دست دادن تعادل
- احساس شناور بودن یا سنگینی سر
- سیاهی رفتن چشم‌ها
این احساسات ممکن است با راه رفتن، ایستادن یا حرکت دادن سر تشدید شوندشوند. سرگیجه همچنین ممکن است با حالت تهوع همراه باشد یا آنقدر ناگهانی یا یهویی باشد که نیاز به نشستن یا دراز کشیدن داشته باشید.
علت سرگیجه چیست؟
سرگیجه زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی بر حس تعادل فرد تاثیر بگذارد. یک حس پایدار تعادل مستلزم جریان مداوم اطلاعات از گوش، چشم، بافت و سیستم عصبی مرکزی است. سیستم عصبی مرکزی از این اطلاعات استفاده می‌کند تا به بدن بگوید چگونه تعادل را حفظ کند.
هنگامی که چیزی این جریان را مختل کند، سیستم عصبی مرکزی می‌تواند اطلاعات را به اشتباه پردازش کند و باعث احساس بی‌ثباتی و سرگیجه شود.
مهمترین دلایل سرگیجه شامل موارد زیر است:
- اختلالات گوش
- سردردهای میگرنی
- مصرف برخی داروها
- استرس و اضطراب
- ضربه به سر
- سکته مغزی
- کم خونی
- مسائل قلبی عروقی
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- کم آبی بدن
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
- سرگیجه ناشی از اختلال گوش
سرگیجه ناشی از اختلال گوش میانی و داخلی
برخی از اختلالات در گوش داخلی و میانی می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه شوند. این اختلالات عبارتند از:
- سرگیجه موضعی خوش‌خیم حمله‌ای (BPPV)
- بیماری منیر
- لابیرنتیت
- نوریت دهلیزی
- نوروم آکوستیک
- فیستول پری لنفاتیک
سرگیجه موضعی خوش‌خیم حمله‌ای (BPPV)
گوش داخلی دارای لوله‌های پر از مایع است که کانال‌های نیم دایره‌ای نامیده می‌شوند. وقتی حرکت می‌کنید، مایع داخل این لوله‌ها حرکت می‌کند. کانال‌ها به هر حرکت مایع بسیار حساس هستند. احساس حرکت مایع در لوله، موقعیت بدن را به مغز می‌گوید و کمک می‌کند تعادل خود را حفظ کنید.
BPPV زمانی اتفاق می‌افتد که تکه‌های کوچک کلسیم استخوان آزاد شده و در داخل لوله شناور شوند که باعث ایجاد پیام‌های گیج کننده‌ای در مورد وضعیت بدن به مغز شما ارسال می‌کند. این بیماری به هیچ وجه خطرناک نیست و ممکن است در صورت داشتن موارد زیر تشدید شود:
- اعضای خانواده مبتلا به BPPV
- آسیب قبلی به سر (حتی یک ضربه خفیف به سر)
- عفونت گوش داخلی به نام لابیرنتیت
بیماری منیر
بیماری منیر یک اختلال در گوش داخلی است که می‌تواند باعث سرگیجه همراه با کاهش شنوایی و وزوز گوش شود که اغلب با تجمع بیش از حد مایع در گوش داخلی همراه است. تصور می‌شود که این بیماری با حرکت مایع گوش مرتبط است.
لابیرنتیت
لابیرنتیت یک نوع التهاب گوش داخلی است که اغلب به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می‌شود و می‌تواند به سرگیجه همراه با کاهش شنوایی و احساس پری گوش منجر شود.
نوریت دهلیزی
این بیماری نیز مانند لابیرنتیت در اثر التهاب عصب دهلیزی در گوش داخلی ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به سرگیجه ناگهانی و شدید شود.
نوروم آکوستیک
نوروم آکوستیک یک تومور غیر سرطانی است که روی عصب دهلیزی ایجاد می‌شود که وظیفه اتصال گوش داخلی به مغز را بر عهده دارد. این تومور می‌تواند باعث سرگیجه و همچنین کاهش شنوایی و سایر علائم عصبی شود.
فیستول پری لنفاتیک
فیستول پری لنفاتیک پارگی یا شکاف بین گوش میانی و گوش داخلی می‌تواند باعث نشت مایع داخل گوش داخلی شده و منجر به سرگیجه شود. این اتفاق اغلب در اثر تغییرات فشار مانند عطسه، سرفه یا زور زدن ایجاد می‌شود.
سرگیجه ناشی از میگرن (میگرن وستیبولار یا دهلیزی)
سردردهای میگرنی گاهی اوقات می‌توانند باعث سرگیجه و عدم تعادل شوند. میگرن وستیبولار یا دهلیزی که تحت عنوان سرگیجه میگرنی نیز شناخته می‌شود، نوع خاصی از میگرن است که به طور اصلی سیستم دهلیزی گوش را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد سرگیجه مکرر می‌شود. سیستم دهلیزی گوش وظیفه حفظ تعادل و جهت‌یابی فضایی را بر عهده دارد.
سرگیجه ناشی از مصرف دارو
برخی داروها ممکن است دارای عوارض جانبی باشند که بر گوش داخلی یا سیستم دهلیزی تاثیر می‌گذارند. مصرف این داروها می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه شود.
سرگیجه ناشی از اضطراب
عوامل عاطفی مانند اضطراب و استرس گاهی اوقات می توانند علائم سرگیجه را تحریک یا تشدید کنند.
سرگیجه در اثر ضربه به سر
آسیب به سر و ضربه مغزی می‌تواند به گوش داخلی آسیب برساند یا سیستم دهلیزی را مختل کند و منجر به سرگیجه شود.
سرگیجه بعد از سکته مغزی
در برخی موارد، سکته مغزی که ساقه مغز یا مخچه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند همراه با سایر علائم عصبی باعث سرگیجه شود.
سرگیجه بخاطر کم خونی
نداشتن گلبول‌های قرمز کافی به دلیل کم‌خونی می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه شود.
مسائل قلبی عروقی
مسائلی که بر جریان خون به مغز شما تاثیر می‌گذارد مانند ضربان نامنظم قلب، فشار خون پایین و عروق تنگ ممکن است باعث ایجاد احساس سرگیجه در شما شود.
مسمومیت با مونوکسید کربن
تنفس مونوکسید کربن باعث سرگیجه می‌شود.
سرگیجه ناشی از کم آبی بدن
سرگیجه یکی از علائم کم آبی شدید بدن است.
قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
سرگیجه ناگهانی یکی از علائم هیپوگلیسمی است.
سرگیجه چگونه درمان می‌شود؟
درمان سرگیجه به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر به دلیل ابتلا به عفونت گوش داخلی سرگیجه دارید، پزشک شما عفونت را درمان می‌کند. اگر داروهایی مصرف می‌کنید که باعث سرگیجه می‌شوند، ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا زمانی که بدنتان با دارو سازگار شود، فعالیت‌های خود را محدود کنید.
اگر علت سرگیجه اختلالات اعصاب و روان مانند میگرن، اضطراب و استرس، پارکینسون و … باشد، بهترین راه درمان آن استفاده از دستگاه آر تی ام اس هست.
برخی از افراد از باتری تست دهلیزی برای کمک به تشخیص سرگیجه به دلیل مشکل گوش داخلی و درمان توانبخشی دهلیزی (VRT) برای کمک به درمان سرگیجه بهره می برند. درمان توانبخشی دهلیزی شامل تمریناتی برای مدیریت علائم سرگیجه است.
درمان سرگیجه با دستگاه آر تی ام اس
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) یک درمان غیرتهاجمی است که شامل استفاده از یک سیم پیچ مغناطیسی برای تاثیرگذاری بر فعالیت الکتریکی طبیعی مغز شما است. این درمان که برای اولین بار در سال ۱۹۸۵ توسعه یافت، اکنون برای انواع سلامت روان و شرایط مرتبط با مغز استفاده گسترده‌ای دارد.
آر تی ام اس می‌تواند با به تعادل رساندن فعالیت سلول‌های عصبی، که دچار اختلالاتی مانند استرس و اضطراب و سرگیجه شده بودند، از طریق تحریکات مغناطیسی، سرگیجه، ریشه و علت آن را درمان کند.
عوارض یا خطرات احتمالی عدم درمان سرگیجه چیست؟
ممکن است اینگونه به نظر برسد که سرگیجه نشانه‌ای از یک مشکل جدی نیست. با این حال، اگر سرگیجه مکرر دارید لازم است با یک پزشک متخصص مشورت کنید. زیرا سرگیجه ممکن است ناشی از یک مشکل پزشکی جدی باید که در صورت عدم درمان بدتر شود.
برخی از عوارض سرگیجه شامل موارد زیر است:
- سرگیجه یک مشکل تعادلی است که خطر افتادن و احتمالا آسیب دیدن را افزایش می‌دهد.
- سرگیجه ممکن است رانندگی با وسایل‌نقلیه را برای شما ناامن کند.
- گاهی اوقات، سرگیجه ممکن است کار یا مدیریت وظایف و مسئولیت‌های روزانه را برای شما سخت کند.
راهکاری برای پیشگیری سرگیجه
بهترین راه برای جلوگیری از سرگیجه این است که بفهمید چرا سرگیجه دارید. به عنوان مثال، اگر هنگام کم آبی بدنتان دچار سرگیجه می‌شود، ممکن است با نوشیدن آب کافی از سرگیجه جلوگیری کنید.
اگر از داروهای فشار خون استفاده می‌کنید که باعث سرگیجه می‌شوند، پزشک ممکن است دارو یا دوز متفاوتی را تجویز کند. متاسفانه، نمی‌توانید همه چیزهایی را که باعث سرگیجه می‌شوند، مانند یک اختلال عصبی، پیش‌بینی یا پیشگیری کنید.
درمان سرگیجه با دستگاه آر تی ام اس در مرکز نورالی
در مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورالی از طریق تست تشخیصی نقشه مغزی، به کانون‌یابی نقاط اختلال یافته می‌پردازیم و پس از تشخیص علت سرگیجه و ریشه‌یابی آن، پروتکل مناسب درمان سرگیجه با دستگاه آر تی ام اس اجرا می‌شود.
سوالات متداول درباره علت و درمان سرگیجه
سرگیجه هنگام بلند شدن نشانه چیست؟
اغلب اوقات، احساس سرگیجه هنگام ایستادن خطرناک نیست. با این حال، در صورت شدید بودن می‌تواند منجر به افتادن شود و همچنین می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد، بنابراین اگر به صورت مکرر این اتفاق می‌افتد، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید.
سرگیجه هنگام دراز کشیدن نشانه چه بیماری است؟
اگر فقط هنگام دراز کشیدن دچار سرگیجه می‌شوید، احتمالا مشکل از سیستم دهلیزی محیطی شما است. این نوع سرگیجه که تحت عنوان موضعی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که کریستال‌های گوش داخلی شما از غشایی که معمولا آنها را در جای خود نگه می‌دارد جدا می‌شوند.
سرگیجه ناگهانی و شدید نشانه چیست؟
سرگیجه ناگهانی می‌تواند ناشی از مشکلات گوش، فشار خون پایین، شرایط سلامت روان و سایر مسائل باشد. بی‌حرکت دراز کشیدن در یک اتاق تاریک ممکن است کمک کند، اما برخی از علل نیاز به درمان پزشکی دارند. افرادی که احساس سرگیجه شدید دارند ممکن است آن را به عنوان احساس سبکی سر، عدم تعادل، سرگیجه یا غش توصیف کنند.
نظر بدهید
(0 نظر)