درمان پارکینسون با rTMS و تحریک مغناطیسی مغز

پارکینسون نوعی اختلال عصبی است که مهمترین مشخصه آن ارتعاش دست و پا در حالت استراحت و اختلال در حرکات بدن مانند کند شدن حرکات است. این اختلال عصبی به دلیل کاهش سلول‌های مغزی تولیدکننده دوپامین، ایجاد می‌شود. در این مقاله با علائم و دلایل پارکینسون و همچنین بهترین و جدیدترین شیوه درمانی آن یعنی درمان پارکینسون با rtms (تحریک مغناطیسی مغز) آشنا می‌شویم.

بیماری پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون (PD) دومین بیماری تخریب کننده عصبی شایع در سراسر جهان است که در سال ۲۰۱۵ حدود ۶.۲ میلیون نفر را در سراسر جهات تحت تاثیر قرار داده است.

اختلال حرکت پارکینسون عمدتا بصورت لرزش در حالت استراحت، سفتی، برادیکینز و بی‌ثباتی وضعیتی ظاهر می‌شود. ازدست دادن نورون‌های دوپامین پیش سیناپسی و کمبود دوپامین پیشرونده، مکانیسم اولیه اختلال عملکرد حرکتی PD در نظر گرفته می‌شود.

پارکینسون یک اختلال عصبی پیشرونده است و به تدریح در بدن بیمار مبتلا به آن رشد می‌کند. این اختلال در اثر کاهش دوپامین در مغز ایجاد میشود و به محض اینکه دوپامین مغز نسبت به استیل کولین کاهش یابد، علائم پارکینسون ظاهر می‌شود.

به دلیل اینکه پارکینسون اغلب در افراد میانسال رخ می‌دهد، ممکن است علائم این بیماری با عوارض دوران سالمندی اشتباه گرفته شود که این امر منجر به تاخیر در کنترل درمان بیماری می‌شود.

علت ایجاد اختلال پارکینسون چیست؟

اختلال پارکینسون هنگامی رخ می‌دهد که نورون‌های عقده‌های قاعده‌ای دچار مشکل شده یا از بین رفته‌اند. عقده‌های قاعده‌ای ناحیه‌ای از مغز هستند که مسئولیت کنترل حرکات بدن را برعهده دارد.

نورون‌ها معمولا یک ماده شیمیایی به‌نام دوپامین تولید می‌کنند. دوپامین وظیفه حیاتی در تنظیم و هماهنگی حرکت اندام‌ها را دارد.

علاوه بر این، پایانه‌های عصبی تولیدکننده نوراپی‌نفرین در بیماری پارکینسون از بین می‌رود. نوراپی‌نفرین پیام‌رسان شیمیایی اصلی سیستم عصبی سمپاتیک است که بسیاری از عملکردهای بدن مانند ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌کنند.

از بین رفتن نوراپی‌نفرین منجر به ایجاد علائم غیرحرکتی پارکینسون مانند کاهش حرکات دستگاه گوارشی، افت ناگهانی فشارخون و خستگی می‌شود.

علائم بیماری پارکینسون چیست؟

علائم پارکینسون اغلب به تدریج شروع و با گذشته زمان تشدید می‌شود. علائمی مانند:

1. لرزش دست‌ها، بازوها، پاها، فک یا سر
2. سفتی اندام‌ها
3. کندی حرکات
4. اختلال در تعادل و هماهنگی حرکات
5. اختلال در بلع، جویدن و صحبت‌کردن
6. مشکلات ادراری و یبوست
7. اختلال خواب

ممکن است فرد علائم دیگری مانند تغییرات ذهنی و رفتاری، اختلالات خلق و خو و افسردگی، مشکلات حافظه و تمرکز، اختلالات شناختی و … داشته باشد.

تحریک مغناطیسی مغز (rtms) چیست؟

به تحریک مغناطیسی مغز یا بطور دقیق‌‌تر تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه TMS می‌گویند که اختصار عبارت “Transcranial Magnetic Stimulation” است.

جدیدترین روش در این درمان، تحریک مغناطیسی مکرر مغزی است که به آن آر تی ام اس (rtms) می‌گویند. در این روش از امواج مغناطیسی برای تحریک نقاطی از مغز استفاده می‌شود که در درمان بیماری‌های مغز، اعصاب و روان کاربرد ویژه‌ای دارد.

rTMS، تحریک مغناطیسی مغز است که در طی آن فعالیت الکتریکی مغز تحت تأثیر میدان‌ مغناطیسی قرار می‌‌گیرد. میدان مغناطیسی از طریق جریان پالس‌‌هایی از سر عبور می‌کند. در طی این روش میدان مغناطیسی می‌تواند نواحی خاصی از قشر مغز را تحریک کند.

هر پالس مغناطیسی به‌راحتی و بدون احساس درد، از پوست سر و استخوان و پرده‌های مغز گذشته و به نورون‌های عصبی می‌رسد و موجب فعالیت کوتاه مدت نورون‌های عصبی آن قسمت از مغز می‌شود.

برای مطالعه بیشتر مقاله دستگاه rtms چیست؟ را مطالعه کنید.

آیا rTMS برای درمان پارکینسون مفید است؟

تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (rTMS)، یک روش نسبتا جدید برای بررسی فیزیولوژی قشر نخاعی، بطور گسترده‌ای برای اختلالت ناشی از پارکینسون استفاده شده‌است.

آر تی ام اس یک شکل غیرتهاجمی تحریک مغز است که با تعدیل عصبی بطور مثبت علائم حرکتی و غیر حرکتی بیماری پارکینسون (PD) را تنظیم می‌کند.

یافته‌ها نشان داده‎است که درمان پارکینسون با rtms می‌تواند به عنوان یک درمان موثر، هم برای اختلالات حرکتی پارکینسون و هم اختلالات خلقی و افسردگی ناشی از این بیماری باشد.

تحریکات مغناطیسی مغز از طریق دستگاه آر تی ام اس می‌تواند با کنترل تعادل ترشح دوپامین و فعالیت نورون های مغزی، حرکات و اختلالات مختلف عضلات در قسمت های مختلف بدن را بهبود بخشد.

درمان پارکینسون با rtms چگونه است؟

در تحریک مغناطیسی مغز، سیم پیچی برای تولید میدان مغناطیسی استفاده می‌شود که می‌تواند از پوست سر و جمجمه عبور کند تا تحریک پذیری در جمجمه را تغییر دهد.

در پارکینسون، rTMS با فرکانس بالا، تحریک پذیری را در قشر مغز ایجاد می‌کند، در حالیکه rTMS با فرکانس پایین، یک اثر بازدارنده یا مهارکننده را القا می‌کند. همچنین مدت زمان طولانی‌تر تحریک، احتمالا باعث طولانی‌تر شدن اثر درمان خواهد شد.

بر اساس تحقیقاتی که در درمان پارکینسون با آر تی ام اس انجام شد، طبق بررسی فعالیت عصبی در بیماران مبتلا به پارکینسون، با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) بهبود قابل توجهی در علائم حرکتی ناشی از پارکینسون مشاهده شد.

کلینیک نورالی به عنوان بهترین مرکز rtms در تهران در زمینه درمان انواع بیماری‌های مغز، اعصاب و روان فعالیت نموده و با استفاده از روش‌های جدید به درمان قطعی بیماران کمک می‌کند.

مزایای درمان پارکینسون با آر تی ام اس چیست؟

در مطالعات گزارش شده‌است، با استفاده از دستگاه آر تی ام اس، کاهش علائم مرتبط با بیماری پارکینسون و بهبودهای پاتولوژیک منعکس شده‌است. rTMS باعث ایجاد تغییرات چند بعدی در سطح سلولی و مولکولی می‌شود، از جمله سهم قابل‌توجهی در شکل‌پذیری سیناپسی دارد.

آیا استفاده از دستگاه آر تی ام اس عوارض دارد؟

آر تی ام اس (rTMS) یا تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر، روشی غیرتهاجمی، بدون درد و بدون عوارض خاص و جانبی است. این روش بصورت سرپایی انجام می‌شود و در مقایسه با مصرف داروهای ضد افسردگی بسیار موثرتر و کم خطرتر است.

از جمله عوارض مصرف داروهای ضد افسردگی می‌توان به احتمال خطر خودکشی، وابستگی بیش از حد به دارو، احتمال Overdose و تداخل با دیگر داروها و خوراکی‌ها اشاره کرد.

این در حالیست که تنها عوارض خفیف آر تی ام اس احتمال ایجاد سردردی ملایم بعد از جلسات اول است. اگر بخواهیم عوارض خفیف rTMS را نام ببریم به موارد زیر اشاره می‌کنیم:

• احساس ناراحتی پوست سر در محل تحریک
• احتمال گرفتگی و اسپاسم موقت در صورت
• احساس سبکی در سر