معرفی راه های درمان پانیک اتک و اختلال هراس

آیا گاهی اوقات دچار حملات ناگهانی اضطراب و ترس شدید می‌شوید؟ آیا این حملات در زمان‌های غیرقابل پیش‌بینی و بدون هیچ محرک ظاهری رخ می‌دهند؟ در زمان وقوع این حملات معمولا قلب‌تان تند می‌زند، عرق می‌کنید و احساس می‌کنید نمی‌توانید نفس بکشید یا واضح فکر کنید. این علائم می‌تواند بیانگر وضعیتی تحت عنوان پانیک اتک یا حمله پانیک باشد که در افراد مبتلا به اختلال هراس رخ می‌دهد.

اختلال هراس یا اختلال پانیک می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به مشکلاتی در محل کار یا مدرسه شود. خبر خوب این است که اختلال هراس قابل درمان است. در این مقاله قصد داریم به بررسی علائم پانیک اتک بپردازیم و بهترین روش های درمان آن را بیان کنیم.

حمله پانیک چیست؟

حمله پانیک یک هجوم ناگهانی از حس ترس و اضطراب است که باعث ایجاد علائم جسمی و روانی می‌شود. همه افراد ممکن است در مواقع خاصی احساس اضطراب و وحشت را تجربه کنند. این یک واکنش طبیعی به موقعیت‌های استرس‌زا یا خطرناک است و پس از آن که موقعیت استرس‌زا به پایان رسید، حس ترس و اضطراب نیز متوقف می‌شود.

فردی که مبتلا به اختلال پانیک یا اختلال هراس است، به طور منظم و در هر زمان، اغلب بدون دلیل آشکار، احساس اضطراب، استرس و وحشت پیدا می‌کنند. حملات پانیک به صورت مکرر و غیرمنتظره رخ می‌دهند و منجر به دوره‌های طولانی از ترس دائمی در افراد مبتلا به این اختلال می‌شود.

اگرچه حملات پانیک به خودی خود تهدید کننده زندگی نیستند، اما می‌توانند ترسناک باشند و به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند. درمان اختلال پانیک برای این افراد امری ضروری است و می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا به شرایط عادی زندگی باز گردند.

پانیک اتک در خواب چیست؟

حمله پانیک در خواب می‌تواند بدون هیچ محرک آشکاری رخ دهد و باعث بیدار شدن فرد از خواب شود. مانند حمله پانیک در طول روز، علائم حمله پانیک در خواب می‌تواند شامل عرق کردن، ضربان تند قلب، لرزش، تنگی نفس، تنفس سنگین، گُر گرفتگی یا لرز و احساس عذاب قریب الوقوع باشد. این علائم هشدار دهنده می‌توانند نشانه‌های حمله قلبی یا یک بیماری جدی پزشکی دیگر را تقلید کنند.

حمله پانیک شبانه معمولا فقط چند دقیقه طول می‌کشد اما پس از حمله مدتی طول می‌کشد تا مجددا آرامش پیدا کنید و دوباره به خواب بروید. افرادی که حملات پانیک شبانه دارند معمولا در طول روز نیز دچار حملات پانیک می‌شوند.

علت پانیک اتک در خواب می‌تواند ناشی از  عوامل زمینه‌ای شامل ژنتیک، استرس و تغییرات خاصی در نحوه عملکرد بخش‌هایی از مغز باشد. در برخی موارد، یک بیماری زمینه‌ای مانند اختلال خواب یا مشکل تیروئید می‌تواند علائم و نشانه‌هایی مانند هراس ایجاد کند.

تفاوت بین حمله پانیک و حمله اضطرابی چیست؟

تفاوت اصلی بین پانیک اتک و حمله اضطرابی در نحوه وقوع این حملات است. حملات اضطرابی معمولا به تدریج ایجاد می‌شوند، در مقابل، حملات پانیک به طور غیرمنتظره و ناگهانی اتفاق می‌افتند.

اضطراب اغلب باعث علائم فیزیکی مانند ضربان قلب یا مشکلات در معده می‌شود. این علائم عموما شدت کمتری دارند و مدت زمان بیشتری نسبت به حمله پانیک که علائم بسیار شدید اما مختصری دارند، طول می‌کشند.

حمله پانیک چقدر طول میکشد؟

حملات پانیک معمولا ۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشند. اما بر اساس برخی گزارشات، برخی از افراد حملات طولانی‌تری (تا یک ساعت) را نیز تجربه کرده‌اند.

علت پانیک اتک چیست؟

علت بیماری پانیک اتک به صورت دقیق مشخص نیست. مغز و سیستم عصبی نقش کلیدی در نحوه درک و مدیریت ترس و اضطراب دارند. محققان بر این باورند که اختلال عملکرد آمیگدال (بخشی از مغز که ترس و سایر احساسات را پردازش می‌کند) ممکن است علت ریشه‌ای حملات پانیک باشد. آنها همچنین اعتقاد دارند که عدم تعادل شیمیایی در اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA)، کورتیزول و سروتونین ممکن است نقش مهمی در ایجاد حملات پانیک داشته باشند.

خطر ابتلا به اختلال پانیک در صورت داشتن موارد زیر افزایش می‌یابد:

• سابقه خانوادگی
• شرایط سلامت روان
• تجارب نامطلوب دوران کودکی

سابقه خانوادگی

اگر یکی از بستگان درجه اول شما (خواهر، برادر و والدین) به اختلال هراس و حملات پانیک مبتلا باشد، خطر ابتلا به اختلال پانیک ۴۰ درصد افزایش می‌یابد.

شرایط سلامت روان

افرادی که دارای اختلالات اضطرابی، افسردگی یا سایر شرایط سلامت روان هستند، بیشتر مستعد حملات پانیک هستند.

تجارب نامطلوب دوران کودکی

منظور از تجارب نامطلوب دوران کودکی، رویدادهای منفی و آسیب‌زایی است که بین ۱ تا ۱۷ سالگی اتفاق می‌افتد. این تجربیات می‌توانند به ایجاد حملات پانیک و اختلال پانیک کمک کنند.

حمله پانیک چه علائم و نشانه هایی دارد؟

پانیک اتک کاملا ناگهانی بوده و بدون هیچ دلیل مشخصی بروز می‌کند. علائم پانیک اتک ممکن است ناشی از علائم جسمی و عاطفی باشد.

برخی از مهمترین علائم حملات پانیک شامل موارد زیر است:

• ضربان قلب بالا (تپش قلب)
• درد قفسه سینه
• ناراحتی معده
• سرگیجه، حالت تهوع
• بیش فعالی
• مشکل در تنفس، احساس خستگی
• احساس خفگی
• سوزن سوزن شدن دست یا بی حسی
• گُر گرفتگی، تعریق یا سرمازدگی
• احساس لرزش
• احساسات خلقی یا تحریفات ادراکی مانند احساس جدا شدن
• ترس شدید از ترور
• نیاز به فرار
• ترس از مرگ

عوامل تشدید کننده حملات پانیک چیست؟

اغلب هیچ محرک خاصی برای حملات پانیک وجود ندارد. اما افرادی که فوبیا دارند می‌توانند محرک‌های مرتبط با فوبیا را تجربه کنند که منجر به حمله پانیک می‌شود. به عنوان مثال، فردی که مبتلا به تریپانوفوبیا (ترس شدید از سوزن) است، اگر مجبور به گرفتن خون برای آزمایش پزشکی شود، ممکن است دچار حمله پانیک شود.

برای برخی افراد، ترس از داشتن یک حمله پانیک اغلب برای شروع آن کافی است. توجه به این نکته ضروری است که یکی از معیارهای اختلال پانیک این است که حملات پانیک محرک شناخته شده‌ای نداشته باشند.

آیا حملات پانیک خطرناک هستند؟

اگر علائم حمله پانیک دارید، بهتر است در اسرع وقت به یک روانپزشک یا یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. حملات پانیک اگرچه خوشایند نیستند، اما خطر چندانی ندارند. کنترل حملات پانیک به تنهایی دشوار است و ممکن است برای درمان نیاز به مصرف دارو باشد.

علائم حمله پانیک همچنین می‌تواند شبیه علائم سایر مشکلات جدی مانند حمله قلبی باشد، بنابراین اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باعث ایجاد علائم پانیک اتک شده است، بهتر است به یک پزشک متخصص برای بررسی علائم مراجعه کنید.

حملات پانیک و اختلال پانیک چگونه درمان می‌شوند؟

روان درمانی، دارو درمان و روش‌های غیر تهاجمی مانند تحریک مغناطیسی مغز یا ترکیبی از این روش‌ها در درمان پانیک اتک و اختلال پانیک بسیار موثر هستند. طول درمان پانیک اتک بستگی به شدت بیماری و میزان پاسخ فرد به درمان دارد.

راه های درمان پانیک اتک شامل موارد زیر است:

• روان درمانی
• دارو درمانی
• تحریک مغناطیسی مغز (rTMS)

روان درمانی

روان درمانی اصطلاحی برای انواع تکنیک‌های درمانی است که هدف آن کمک به فرد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای ناسالم است.

انواع خاصی از روان درمانی که می تواند به حملات پانیک و اختلال پانیک کمک کند عبارتند از:

• درمان شناختی رفتاری (CBT)
• مواجهه درمانی

درمان شناختی رفتاری (CBT)

در این نوع درمان، بیمار باید افکار و احساسات خود را با یک متخصص سلامت روان، مانند یک مشاور یا روانشناس در میان بگذارد. این متخصص به شناسایی محرک‌های حمله پانیک کمک می‌کند تا بتوانید تفکر، رفتار و واکنش‌های بیمار را تغییر دهد. همزمان با شروع واکنش متفاوت به محرک‌های پانیک اتک، ممکن است حملات کاهش یافته و در نهایت متوقف شوند.

مواجهه درمانی

این روش شامل قرار دادن تدریجی و مکرر بیمار (در تخیل یا در واقعیت) در معرض هر چیزی است که باعث حمله پانیک می‌شود. بیمار با گذشت زمان یاد می‌گیرد که به جای ایجاد اضطراب و وحشت، با شرایط موجود مواجه شود. در طول این روش درمانی، فرد تکنیک‌های تمدد اعصاب، مانند تمرین‌های تنفسی را یاد خواهد گرفت تا اضطراب خود را در زمان حملات پانیک مدیریت کند.

درمان پانیک اتک با دارو

درمان دارویی پانیک اتک شامل مصرف داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد اضطراب است.

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی SSRI و SNRI معمولا برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، اما می‌توانند به درمان علائم اختلال هراس نیز کمک کنند. این داروها همچنین ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع و مشکل در خواب ایجاد کنند. این عوارض جانبی معمولا شدید نیستند، به خصوص اگر مصرف دارو با دوز کم شروع شود و در طول زمان به آرامی افزایش یابد.

از جمله داروهای ضد افسردگی که برای درمان حملات پانیک مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فلوکستین (Prozac)
• پاروکستین (Paxil)
• دولوکستین (Cymbalta)
• ونلافاکسین (Effexor)

داروهای ضد اضطراب

بنزودیازپین‌ها که جزو داروهای آرام بخش و ضد اضطراب محسوب می‌شوند، می‌توانند در کاهش سریع علائم حمله پانیک بسیار موثر باشند. این داروها به شدت اعتیادآور هستند. از این رو لازم است تحت نظر پزشک متخصص و با احتیاط مصرف شود.

بنزودیازپین‌ها شامل داروهای زیر هستند:

• لپرازولام (Xanax)
• لورازپام (Ativan)

درمان پانیک اتک با rtms

روش نوین تحریک مغناطیسی مغز( rTMS) موثرترین روش درمان پانیک اتک بدون دارو است. این روش درمانی کاملا ایمن و بدون هیچ عوارض جانبی است و می‌تواند در طی زمانی کوتاه سبب بهبودی حملات پانیک شود.

پزشک معالج بعد از تفسیر نقشه مغزی و بررسی و تشخیص شدت اختلال، تعداد جلسات درمانی برای فرد مراجعه کننده را تعیین می‌کند.

در مقاله کاربرد دستگاه rtms می‌توانید اطلاعات تکمیلی درباره این روش درمانی را کسب کنید.

درمان اختلال پانیک و حملات پانیک در مرکز فوق تخصصی نورالی

کلینیک فوق تخصصی روانشناسی و بیماری‌های مغز و اعصاب نورالی دارای بهترین مرکز rtms در تهران است که مجهز به جدیدترین و پیشرفته‌ترین دستگاه rtms است. ما در مرکز نورالی توانسته‌ایم اختلال هراس و پانیک اتک را بدون دارو و به صورت کاملا غیرتهاجمی و بصورت سرپایی تنها در چند جلسه درمان کنیم.

درمان با دستگاه آر تی ام اس در مرکز فوق تخصصی نورالی با تحریکات مغناطیسی نواحی آسیب دیده مغزی که منجر به اختلال پانیک شده است، قادر به درمان این بیماری می‌باشد.