نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی) چیست و چه کاربردهایی دارد؟

هنگامی که فردی علائم اختلال عصبی یا عضلانی را نشان می‌دهد، پزشک معمولا نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی (EMG) را تجویز می‌کند. این علائم ممکن است شامل گزگز، بی حسی یا ضعف غیر قابل توضیح در اندام‌ها باشد. نتایج EMG می‌تواند به پزشک در تشخیص اختلالات عضلانی، اختلالات عصبی و اختلالاتی که بر ارتباط بین اعصاب و عضلات تاثیر می‌گذارد کمک کند. در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم که نوار عصب و عضله برای چیست و چه اقداماتی باید قبل و بعد از انجام تست نوار عصب و عضله انجام داد.

نوار عصب و عضله چیست؟

آزمایش نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی که به اختصار EMG نامیده می‌شود، یک روش تشخیصی برای ارزیابی سلامت عضلات و سلول‌های عصبی کنترل کننده آنها (نورون‌های حرکتی) است. نتایج نوار عصب و عضله می‌تواند اختلال عملکرد عصبی، اختلال عملکرد عضلانی یا مشکلات انتقال سیگنال عصب به عضله را نشان دهد.

نورون‌های حرکتی، سیگنال‌های الکتریکی را منتقل می‌کنند که باعث انقباض ماهیچه‌ها می‌شود. یک EMG از دستگاه‌های کوچکی به نام الکترود برای ترجمه این سیگنال‌ها به نمودارها، صداها یا مقادیر عددی استفاده می‌کند که سپس توسط متخصص تفسیر می‌شود.

در طول EMG سوزنی، یک الکترود سوزنی که مستقیما در عضله قرار می‌گیرد، فعالیت الکتریکی آن عضله را ثبت می‌کند.

چه زمانی نوار عصب و عضله توسط پزشک تجویز می‌شود؟

در صورت داشتن علائمی که ممکن است نشان دهنده اختلال عصبی عضلانی باشد، پزشک ممکن است EMG را تجویز کند. چنین علائمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مور مور
• بی حسی
• ضعف عضلانی
• درد یا گرفتگی عضلات
• انواع خاصی از درد اندام
• فلج شدن
• انقباض غیر ارادی عضلات (یا تیک)

تفسیر جواب نوار عصب و عضله چگونه است؟

به طور کلی پزشک متخصص ممکن است برای تشخیص بیماری‌های مختلفی استفاده می‌کند. تفسیر نتیجه نوار عصب و عضله می‌تواند بیانگر بیماری‌های زیر باشد:

• سندروم تونل کارپال
• سندروم گیلن باره
• دیستروفی عضلانی
• نوروپاتی محیطی
• بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
• اسپوندیلوز گردنی (آرتریت گردن)
• سندرم لامبرت ایتون میاسنتیک
• میاستنی گراویس

سندروم تونل کارپال

یک بیماری شایع ایجاد کننده درد، بی حسی و مور مور شدن در دست و بازو می‌باشد.

سندروم گیلن باره

یک بیماری نادر خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی فرد بخش‌هایی از دستگاه عصبی محیطی خود را مورد حمله قرار می‌دهد.

دیستروفی عضلانی

به گروهی از بیماری‌های ارثی ژنتیکی اطلاق می‌شود که همگی با ضعف پیشرونده و تحلیل رفتن عضلات اندام‌ها (پاها و دست‌ها)، صورت، گردن، شانه‌ها، باسن، قلب و دیافراگم همراه هستند.

نوروپاتی محیطی

زمانی ایجاد می‌شود که چندین عصب محیطی آسیب می‌بینند.

بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)

یک اختلال تحلیل برنده و پیشرونده است که به تخریب آن دسته از سلول‌های عصبی می‌‌پردازد که وظیفه کنترل حرکات ارادی عضله را بر عهده دارند.

اسپوندیلوز گردنی (آرتریت گردن)

یک بیماری شایع مرتبط با سن است که در اثر آرتروز و ساییدگی مفاصل ستون فقرات گردن ایجاد می‌شود.

سندرم لامبرت ایتون میاسنتیک

یک بیماری خودایمنی نادر است که بر قدرت حرکت شما تاثیر می‌گذارد. سیستم ایمنی شما به بافت ماهیچه‌ای حمله می‌کند و سبب اختلال در راه رفتن و دیگر مشکلات عضلانی می‌شود.

میاستنی گراویس

بیماری خود ایمنی و مزمن است که برقراری ارتباط بین اعصاب و ماهیچه را مختل می‌کند.

لازم به ذکر است که در مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورالی از نتایج EMG (نوار عصب و عضله) برای تشخیص یا رد اختلالات زیر استفاده می‌شود:

• اختلالات عضلانی
• بیماری‌هایی که بر ارتباط بین عصب و عضله تاثیر می‌گذارند.
• اختلالات اعصاب خارج از نخاع (اعصاب محیطی)
• اختلالاتی که بر نورون‌های حرکتی مغز یا نخاع تاثیر می‌گذارد.
• اختلالاتی که بر ریشه عصبی تاثیر می‌گذارد.

آیا انجام تست نوار عصب و عضله (EMG) عوارض دارد؟

عوارض بعد از گرفتن نوار عصب و عضله بسیار نادر است. در جایی که الکترود سوزنی وارد می‌شود، خطر خونریزی، عفونت و آسیب عصبی کمی وجود دارد. ممکن است در ناحیه‌ای که تست انجام شده احساس درد کنید. این درد ممکن است چند روز طول بکشد و می‌توان با مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن تسکین داد.

هنگامی که عضلات در امتداد دیواره قفسه سینه با الکترود سوزنی معاینه می‌شوند، خطر بسیار کمی وجود دارد که باعث نشت هوا به ناحیه بین ریه‌ها و دیواره قفسه سینه شود و باعث فروپاشی ریه (پنوموتوراکس) شود.

آمادگی قبل از نوار عصب و عضله چگونه است؟

اقدامات قبل از انجام تست نوار عصب عضله به سه بخش تقسیم‌بندی می‌شوند:

• غذا و داروها
• حمام کردن
• سایر اقدامات احتیاطی

غذا و داروها

هنگامی که قصد انجام الکترومیوگرافی دارید، از پزشک بپرسید که آیا لازم است قبل از معاینه مصرف هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه را متوقف کنید. اگر دارویی به نام مستینون (پیریدوستیگمین) مصرف می‌کنید، باید به طور خاص بپرسید که آیا این دارو باید برای معاینه قطع شود یا خیر.

حمام کردن

کمی قبل از معاینه دوش یا حمام بگیرید تا چربی‌های پوستتان پاک شود. قبل از انجام نوار عصب و عضله از لوسیون یا کرم استفاده نکنید.

سایر اقدامات احتیاطی

متخصص سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب) که EMG را انجام می‌دهد باید بداند که آیا شرایط پزشکی خاصی دارید یا خیر. از این رو، به متخصص مغز و اعصاب و سایر پرسنل آزمایشگاه EMG در مورد موارد زیر اطلاع دهید:

1. اگر یک ضربان‌ساز یا هر وسیله پزشکی الکتریکی دیگری دارید.
2. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف کنید.
3. اگر مبتلا به هموفیلی، یک اختلال لخته‌شدن خون که باعث خونریزی طولانی مدت می‌شود.

در طول الکترومیوگرافی (EMG) چه اتفاقی می‌افتد؟

احتمالا از شما خواسته می‌شود که برای این عمل لباس بیمارستان بپوشید و روی میز معاینه دراز بکشید. برای آماده کردن این عمل، متخصص مغز و اعصاب یا یک تکنسین، الکترودهای سطحی را بسته علائم شما، در نقاط مختلف پوست شما قرار می‌دهد.

هنگامی که تست نوار عصب و عضله در حال انجام است، الکترودهای سطحی در برخی مواقع جریان الکتریکی کوچکی را منتقل می‌کنند که ممکن است به‌عنوان پیچ خوردگی یا اسپاسم احساس کنید. الکترود سوزنی ممکن است باعث ناراحتی یا درد شود که معمولا مدت کوتاهی پس از برداشتن سوزن پایان می‌یابد.

در طول EMG سوزنی، متخصص مغز و اعصاب ارزیابی می‌کند که آیا زمانی که عضله در حالت استراحت است فعالیت الکتریکی خود به خودی وجود دارد یا خیر (فعالیتی که در بافت عضلانی سالم وجود ندارد) و همچنین میزان فعالیت زمانی که عضله را کمی منقبض می کنید را بررسی می‌کند.

متخصص مغز و اعصاب در زمان‌های مناسب به شما دستورالعمل‌هایی در مورد استراحت و انقباض عضله می‌دهد. بسته به اینکه چه ماهیچه‌ها و اعصابی در حال بررسی هستند، ممکن است از شما خواسته شود در طول معاینه وضعیت خود را تغییر دهید.

اگر در طول درمان احساس ناراحتی یا درد شدید کردید، می‌توانید از تکنسین بخواهید تا به شما یک استراحت کوتاه بدهند و پس از آن درمان مجددا شروع شود.

مراقبت‌های بعد از انجام تست نوار عصب و عضله چیست؟

ممکن است در جایی که الکترود سوزنی به عضله شما وارد شده، کبودی موقت و جزئی را تجربه کنید. این کبودی باید ظرف چند روز محو شود. اگر ادامه پیدا کرد، با پزشک خود تماس بگیرید.

آماده شدن جواب تست EMG چقدر طول می‌کشد؟

متخصص مغز و اعصاب نتایج معاینه شما را تفسیر کرده و گزارشی را تهیه می‌کند. در مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورالی، پزشک متخصص مغز و اعصاب، همان روز پس از بررسی نتایج تست شما، گزارش را با شما در میان می‌گذارد. نتایج تست شما در کمتر از نیم ساعت به دست شما می‌رسد.

آیا بیمه هزینه تست نوار عصب و عضله را می‌دهد؟

بله تست نوار عصب و عضله تحت پوشش بیمه‌های تکمیلی می‌باشد و بیمه هزینه آن را پرداخت می‌کند.

بهترین مرکز تست نوار عصب و عضله در تهران کجاست؟

مرکز نورالی یکی از بهترین مراکز تخصصی مغز و اعصاب در تهران است که با بهره‌مندی از بهترین تجهیزات مربوط به نوار عصب و عضله (EMG) و بهترین متخصص مغز و اعصاب آماده خدمت‌رسانی به شما عزیزان می‌باشد.